Nog zoiets waar de laatste tijd veel om te doen is; het laten staan van zuivel. Overal lees je dat recepten zuivelvrij, of lactosevrij gemaakt zijn. Waarom eigenlijk? Melk is toch goed voor elk, melk is toch gezond? Zo zijn we thuis opgegroeid met melk, het maakte jarenlang onderdeel uit van ons dagelijks voedingspatroon. Bij het ontbijt een glas melk, bij de lunch een glas melk. En als toetje aten we ook een melkproduct; yoghurt of vla. In die tijd vroeg niemand zich af of melk ongezond was. Melk hoorde bij de maaltijd, net als aardappels.
Melk is dan wel een natuurlijk product, toch is het zeker niet zo gezond als we denken:
- Melk bevat onder andere melksuikers (lactose) en melk-eiwitten (caseïne). Zowel lactose als caseïne zijn door ons lijf slecht te verteren.
- De melk-eiwitten bevatten bovendien anti-genen, welke zorgen voor slijmvorming en ademhalingsproblemen. Ook tasten de anti-genen ons immuunsysteem aan, wat tot allergieën kan leiden.
- Verder verhindert de caseïne in melk de opname van andere vitaminen en mineralen.
- Omdat het menselijk spijsverteringsstelsel niet gericht is op het verteren van zuivelproducten, kan het gebruik van melk, kaas en yoghurt leiden tot diarree, buikkrampen, oorontstekingen, astma, acne, eczeem en huidirritatie.
- Ook bevat zuivel het vrouwelijke hormoon oestrogeen, dat de groei van (borst)kanker kan bevorderen en de werking van de schildklier kan verslechteren.
Ik vind dit goede redenen om het gebruik van zuivel, en met name melk, drastisch te beperken. Maar dat je jouw zuivelgebruik beperkt, betekent niet dat je niet meer lekker kunt eten. Het schrappen van zuivel zorgt misschien voor wat gaten in je menu. Die kun je op 2 manieren opvullen;
- je zoekt vervangende producten voor de momenten waarop je normaal een zuivelproduct gebruikt.
- je gaat op zoek naar alternatieve producten die qua voedingsstoffen de gaten vullen.
Vervangers voor melk
Er zijn een aantal plantaardige vervangers voor melk op de markt (te koop bij de supermarkt of natuurwinkel). Je kunt dan denken aan sojamelk, amandelmelk, rijstmelk of havermelk. Waar je zeker te letten met deze producten uit de supermarkt, is dat er vaak suiker aan toegevoegd wordt of een ander zoetmiddel. En we wilden ook onze suikerinname minderen….
Voor wat betreft deze vervangers voor melk is er nog een ander ding waar je op moet letten. Alle zaden, granen, noten en peulvruchten bevatten fytinezuur, een soort verdedigingsmechanisme van de plant, zodat deze niet opgegeten wordt…. Fytinezuur blokkeert de opname van essentiële mineralen uit je voeding. Het is geen gifstof hoor, zo moet je het zeker niet zien, maar te veel fytinezuur is niet goed voor ons. Immers, zo halen we niet voldoende voedingstoffen uit ons eten. In mijn artikel over brood had ik het er ook al even over. Hier geldt dus; gebruik deze producten met mate.
Andere dieren, denk aan geiten en schapen, geven ook melk waar zuivelproducten van gemaakt worden. Zo kun je in de winkel melk, yoghurt en kwart van geitenmelk krijgen. Of geitenkaas natuurlijk. Ook van schapenmelk wordt kaas gemaakt. Het verschil met koemelk is dat melk van geiten en schapen makkelijker verteerbaar is.
Alternatieven voor melk
Waarom wil je eigenlijk melk drinken? Omdat het zo goed voor onze botten is toch? Omdat er zoveel calcium in zit! Melk zou een belangrijke bron van voedingsstoffen zijn. Zo staat op de site van een grote melkfabrikant te lezen dat wetenschappers meer dan 400 componenten in melk hebben ontdekt die van belang zijn voor de energievoorziening, groei, ontwikkeling, bescherming en het onderhoud van het menselijk lichaam.
Melk zorgt voor onze vitaminen A, B1, B2, B6, B11, B12 en D. Ook bevat melk calcium en fosfor, mineralen die belangrijk voor onze botten en tanden zouden zijn. Wat er niet bij gezegd wordt, is dat het voor het menselijk lichaam helemaal niet zo gemakkelijk is om deze essentiële voedingsstoffen uit de melk te halen.
Je kunt dus beter andere producten eten om aan je vitaminen en mineralen te komen. Het klopt dat calcium goed is voor onze botten, maar je vindt veel beter beschikbare en opneembare calcium in plantaardige producten. Vitamine B en A kan het lichaam ook zelf maken, maar daar is wel het aminozuur tryptofaan of bèta-caroteen (o.a. in spinazie, wortelen) voor nodig uit de voeding. Ook bevatten veel voedingsmiddelen vitaminen A en B. De belangrijkste bron voor vitamine D is zonlicht. Bij ruime blootstelling aan zonlicht maakt het lichaam bij de meeste volwassenen voldoende vitamine D aan in de huid.
- (groene blad-) groenten
- fruit (vijgen, abrikozen, pruimen)
- granen
- peulvruchten en bonen
- noten en zaden
- eieren
- vis
- boter
Vervang voortaan je glas melk of kommetje yoghurt door voldoende groenten, fruit en andere plantaardige bronnen van belangrijke vitaminen en mineralen. Je hoeft je dan geen zorgen te maken voor een tekort aan voedingsstoffen!
Reny Wildenberg schrijft op Mindyourfeed.nl over bewust en gezond eten. Door middel van tips, recepten en adviezen wil ze laten zien dat gezond eten niet moeilijk hoeft te zijn en dat je er ook nog eens heel veel energie van krijgt!
Bron foto’s: Mind Your Feed
Lees ook:
Melk is niet noodzakelijk voor je calcium
